اختلالات افسردگی نوعی اختلال خلقی هستند که شیوه تفکر و نگرش فرد را نسبت به خود، اطرافیان و دیگر جنبههای زندگی تغییر میدهد. خُلق هم احساس درونی و نافذ و پایداری است که درک و نگرش شخص نسبت به خود، دیگران و در کل نسبت به محیط اطراف را تحت تأثیر قرار میدهد.
این اختلال باعث تضعیف قدرت فضاوت میشود که در نتیجه فرد مرتکب رفتارهای اشتباه و غیرعقلانی میشود، بیمار در زندگی روزمره به مشکلات فراوانی برمیخورد زیرا افسردگی زمینهساز انواع بیماریهای جسمی و روانی است.
شیوع این اختلال افسردگی در دهه چهارم زندگی بیشتر ولی در تمامی سنین بهویژه جوانان 20 تا 30 سال دیدهشده. از طرفی این اختلال در زنان شایعتر از مردان است.
افسردگی، شرایط زندگی خوب و بد سرش نمیشود و همه ما ممکن است در هر شرایطی افسرده شویم. مهمترین عوامل افسردگی را میتوانیم این طور بگوییم:
تغییر مواد شیمیایی در مغز: مواد خاصی در مغز روی خلق و خوی انسان تأثیر میگذارند. بههمخوردن تعادل این مواد شیمیایی در مغز از مهمترین دلایل افسردگی است.
ژنتیک: افسردگی میتواند ارثی باشد. به عنوان مثال اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار افسردگی شود به احتمال ۷۰ درصد دیگری هم مبتلا میشود.
شخصیت: کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند، کسانی که نمیدانند چطور استرس را مدیریت کنند یا افرادی که کلاً بدبین هستند بیشتر در معرض افسردگی هستند.
عوامل محیطی: احتمال ابتلا به افسردگی در کسانی بیشتر است که در معرض خشونت، تبعیض، سوءاستفاده یا فقر هستند.
اما خبر خوب این است که افسردگی در هر سنی که باشد و با هر علتی که داشته باشد، قابل درمان است.
افسردگی، حتی در شدیدترین موارد، اختلالی درمانپذیر است. هرچه درمان زودتر آغاز شود، موثرتر بوده و احتمال پیشگیری از عود بیماری بیشتر خواهد بود.
درمان مناسب افسردگی با معاینهی فیزیکی توسط پزشک آغاز میشود. تعدادی از داروها، برخی بیماریهای جسمی، از جمله عفونتهای ویروسی و اختلال تیروئید، میتوانند باعث علائم شبیه افسردگی شوند و باید احتمال وجودشان رد شود. زمانی که احتمال علل فیزیکی افسردگی رد شد، ارزیابی روانی توسط خود پزشک یا با ارجاع به متخصص سلامت روان، میتواند انجام شود.
این ارزیابی باید شامل پرسش دقیق در مورد سابقه و ماهیت علائم و اپیزودهای قبلی و مدیریت آنها و سابقهی خانوادگی افسردگی و درمان آن باشد. با استفاده از این اطلاعات، شدت علائم کنونی میتواند ارزیابی گردد. این اطلاعات به عنوان پایهای برای سنجش میزان بهبود فرد در طول زمان عمل کرده و دورهی درمان را هدایت میکنند.
برای افسردگی خفیف تا متوسط، عموما رواندرمانی بهترین گزینهی درمان در نظر گرفته میشود. رواندرمانی در کمک به بیمار برای یافتن استراتژیهای مقابله با موقعیتهایی که باعث افسردگی میشوند و برای مدیریت کارآمد افکار و احساسات منفی که ناراحتی را تشدید میکنند، حائز اهمیت است. مطالعات نشان داده است که در بالغین، ترکیبی از دارو و رواندرمانی میتواند موثرترین رویکرد برای درمان افسردگی ماژور و کاهش احتمال عود بیماری باشد.
داروهای ضدافسردگی، پیامآورهای شیمیایی متنوعی در مغز را که در پخش سیگنالها در مدارهای مغزی نقش دارند، هدف قرار میدهند. با این حال، نحوهی کار این داروها و اینکه چرا هفتهها یا ماهها طول میکشد که اثر مثبتی ایجاد کنند، هنوز کاملا مشخص نیست. چرا که مغز اندام بسیار پیچیدهای است.
در طول سالها، توجه زیادی به استفاده از گیاهان برای درمان افسردگی و اضطراب شده است. گیاه علف چای یا گل راعی (Hypericum perforatum)، که اغلب در اروپا استفاده میشود، یکی از بهترین گزینهها است. این گیاه قرنهاست که در بین بسیاری از اقوام مورد استفاده قرار گرفته است. تعدادی از مطالعات مدرن نیز گل راعی برای درمان افسردگی موثر میدانند.
الکتروشوک درمانی (ECT) به خصوص برای افرادی که افسردگی شدید یا خطرناک دارند و یا افرادی که نمیتوانند دارو مصرف کنند، موثر است. ECT اغلب در مواردی که داروها به اندازهی کافی علائم را تسکین نبخشند، موثر است.
در سالهای اخیر، ECT بسیار پیشرفت کرده است. پیش از درمان یک شلکنندهی عضلانی به فرد داده میشود و درمان تحت یک بیهوشی کوتاه انجام میگیرد.
در این روش الکترودها در مناطق مشخصی از سر قرار داده میشوند تا پالسهای الکتریکی را به مغز برسانند. این تحریک یک تشنج کوتاه (حدود ۳۰ ثانیه) در مغز ایجاد میکند. فرد دریافت کنندهی ECT تحریک مغزی را در حالت هوشیاری تجربه نمیکند. برای درمان کامل، حداقل چندین جلسه از ECT، معمولا سه بار در هفته، لازم است.
اختلالات افسردگی میتوانند باعث شوند که فرد احساس خستگی، بیارزش بودن، بیپناهی و ناامیدی کند. چنین افکار و احساسات منفی باعث میشوند که افراد احساس تسلیم شدن کنند. درک اینکه این دیدگاههای منفی بخشی از اختلال هستند و معمولا شرایط واقعی را بازتاب نمیدهند، مهم است. افکار منفی با شروع اثر درمان محو میشوند. تا آن زمان:
• سعی کنید با دیگران باشید و به کسی اعتماد کنید؛ این کار معمولا بهتر از تنها بودن و پنهانکاری است.
• در فعالیتهایی که حالتان را بهتر میکند، شرکت کنید.
• ورزشهای سبک، رفتن به سینما یا مسابقات ورزشی یا شرکت در فعالیتهای دینی، اجتماعی و دیگر فعالیتها میتوانند کمک کننده باشند.
• انتظار داشته باشید که خلقتان به تدریج بهبود یابد؛ بهبود خلق معمولا زمان میبرد.
• از آنجایی که افسردگی تفکر را منحرف میکند، توصیه میشود که تصمیمهای مهم تا پایان افسردگی به تعویق انداخته شود. قبل از تصمیم برای یک تغییر قابل توجه – تغییر شغل، ازدواج یا طلاق – با کسانی که شما را خوب میشناسند و نگاه واقعبینانهتری به موقعیت شما دارند، مشورت کنید.
• به خانواده و دوستانتان اجازه دهید که به شما کمک کنند.
شما عزیزان برای درمان اختلالات افسردگی میتوانید از راهنماییهای متخصصینی که در روانشناسی و روانپزشکی تبحر دارند استفاده کنید. البته برای دریافت این راهنماییها لزومی ندارد که صبر کنید تا در زمان ممکن مراقبتهای درمانی مورد نیاز خود را به دست آورید. میتوانید آن را در یک چشم بر هم زدن به صورت آنلاین از طریق مهرآفرین انجام دهید.
تیم متخصص روانشناس و روانپزشک مهرآفرین پس از بررسی نیازهای بیماران مختلف و پزشکان، امکان نوبت دهی از بهترین روانشناسان و روانپزشکان را در سایت خود فراهم کرده است. برای اطلاعات بیشتر راه های ارتباطی میتوانید به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.